Baz İstasyonları Sağlığa Zaralı mıdır?

Baz istasyonu nedir?

Baz kelimesi, İngilizce Base (temel, taban, esas) kelimesinin e geçmiş şeklidir.
Radyo sistemleri tek bir antenden (Verici) oluşurken; baz istasyonları hem sinyal alır, hem de sinyal gönderir yani alıcı ve verici olarak iki antenden oluşur.

Baz istasyonları anten yüksekliği, coğrafi koşullar ve istasyon çıkış gücüne bağlı olarak 0-35 km aralığında bir alana servis verebilirler. Makro (Büyük Çaplı) İstasyonlar: Geniş kapsama istenen az yerleşimli kırsal alanlarda ve şehirler arası yollarda kurulurlar. Mikro (Küçük Çaplı) İstasyonlar: Şehir içlerinde, cep telefonu abonelerinin yoğun olarak bulundukları cadde, sokak ve meydanlarda, yüksek kapasite istenen uygulamalarda kurulurlar. Piko (Çok Küçük Çaplı) İstasyonlar: Alışveriş merkezleri, plazalar, oteller gibi sadece bina içlerine servis verecek özel uygulamalardır.

Televizyon ve radyo vericileri tek yönlü çalışırlar. HAberleşme tek yönlüdür. yani televizyonumuz veya radyomuz sinyali sadece alır, geriye bizim sesimizi veya görüntümüzü gönderemez, böylelikle de tek bir vericiden milyonlarca alıcı faydalanabilir. Ancak cep telefonu sistemlerinde hem alıcı hem verici olmak
zorundadır. Yanisadece karşı tarafı dinlemeye değil karşı tarafa bizim sesimizi de göndermeye yarar ki bu da “sinyal alma” ve ”sinyal gönderme” olarak çalışan cep telefonu sistemlerinde kapasite sorununu ortaya çıkarır. Kabaca, her baz istasyonu aynı anda yaklaşık 100 aboneyi konuşturabilme kapasitesi ile sınırlıdır. İşte bu nedenlerden dolayı mobil operatörler de yüzlerce aboneyi konuşturabilmek için nüfus ve kullanıcı oranlarına göre sık aralıklarla şehir içlerine baz istasyonları kurmaktadırlar.

Baz İstasyonları Sağlığa Zararlı mı?

İyonlaştırıcı (Ionizing) EM ışınlarına fazla maruz kalmak, canlıya ait hücrelerin genetik yapısını (DNA) etkileyerek mutasyon ve kansere yol açması nedenleri ile tehlikelidir. Ancak mobil telefonlar ve baz istasyonları tarafından kullanılan RF (Radyo Frekans) dalgaları iyonlaştırıcı nitelikte değildir ve İyonlaştırıcı olmayan (Non-ionizing) EM ışınımlar grubuna girerler. Günümüzde elektromanyetik dalgalar 800MHz ile 2000MHz arasındadır ve mikrodalga spektrumundadır.

Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Koruma Komisyonunun (ICNIRP) baz istasyonları için belirlediği limit değer 41.2 Volt/Metre olup, BTHK’nın çevre ve insan sağlığı dikkate alarak ihtiyati tedbir açısından, kabul ettiği değer tek bir cihaz için ICNIRP’nin belirlediği limit değerin dörtte birini (¼) aşamaz. Bunların yanısıra baz istasyonunun kurulum aşamasında incelemeler yapılmakta ve kurulum sonrasında ise başvuru şartlarını yerine getirip getirmediği ve ölçüm sonuçlarının uygunluğu Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) tarafından denetlenmektedir.

Cep telefonları ile baz istasyonları arasında sistem mantığı gereği ısı ışın yaymaz. Mikro dalga etkisi yoktur. Mikrodalga etkisinin zararları aşağıda anlatılmakta olsa da baz istasyonlarının çalışma mantığı mikro dalga ile karıştırılmamalıdır. Mikrodalgaların kanser ile ilişkisi üç şekildedir: Mikrodalganın kendisinin kanseri oluşturması, kanser yapıcı maddelerin hücreye girişini kolaylaştırması veya mevcut kanserli ortamın yaygınlaşmasını hızlandırması. Mikrodalga, DNA’yı onararak kanseri engelleyen melatonini azaltmakta ve dolayısıyla tümörü, lenfom (lenf bezi kanseri), ben kanseri, erbezi tümörü, çocukluk kanserleri meydana gelmektedir. Buna ek olarak mikrodalgaların kan içerisindeki anti-oksidanları azalttığı da gözlenmiştir. Bu da serbest radikallerin miktarını arttırıp genel kanser riskini arttırırken yaşlanmayı da hızlandırmaktadır. Baz istasyonları çalışma mantığı olarak ısı ışın yaymadığından mikro dalga etkisi yoktur. Bu nedenle insan sağlığı üzerinde kanıtlanan hiçbir etkisi yoktur. BTK yine de işi sık tutup sistemleri güvenlik mesafesi ve kurallarına göre kurdurmaktadır. Dünya sağlık örgütü, Tübitak raporları cep telefonu baz istasyonlarının zararsız olduğunu desteklemektedir. Baz istasyonları GSM-900, GSM-1800 ve GSM-1900 frekans bantlarından yayın yapmakta ve bu yayınlar radyo / televizyon sinyallerinin çok altındadır. Baz istasyonu sinyalleri için uluslararası standartlar ölçüsünde azami limit değer 40 V/metredir. Türkiye’de 10 V/metre üst limit değerler uygulanmaktadır.

Baz istasyonu nedir ve niçin kurulmaktadır?

Baz istasyonları; alıcı, verici ve güç ünitelerinden oluşan kabin ile sinyalleri yaymak için kule, direk, çatı, bina yüzeyleri vb. yerlere kurulan anten ünitelerinden meydana gelen ve mobil cihazlar ile haberleşmeyi sağlayan sistemlerdir. Baz istasyonları, mobil cihazlarla iletişim sağlamak amacıyla kurulmakta olup, baz istasyonlarının kapsama alanında olmayan yerlerde mobil iletişim kurmak mümkün değildir.

Yakınımızdaki baz istasyonunun ilgili mevzuata uygun olarak kurulup kurulmadığı nasıl anlaşılabilir ?

Herhangi bir baz istasyonu için baz istasyonunun ilgili mevzuata uygun olarak kurulduğunun bir göstergesi olarak BTK tarafından güvenlik sertifikası düzenlenmiş olması gerekmektedir. Söz konusu baz istasyonlarına güvenlik sertifikası düzenlenmiş olup olmadığı hususunda, baz istasyonu sahibi mobil işletmeciden veya bunun mümkün olmaması durumunda BTK Bölge Müdürlükleri’nden bilgi temin edilebilir.

KAYNAK: btk.gov.tr